Κλιματικός Νόμος & Ανθρακικό Αποτύπωμα

Ποιες Επιχειρήσεις Αφορά

side image

Εξετάζουμε αν ο Κλιματικός Νόμος σας αφορά, ποιες είναι οι απαιτήσεις του και πώς μπορείτε να ανταποκριθείτε με συνέπεια.

Η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 αποτελεί στρατηγικό στόχο για την Ευρωπαϊκή Ένωση και περισσότερες από 130 χώρες παγκοσμίως. Ο στόχος αυτός ενσωματώθηκε νομικά με τον Ευρωπαϊκό Κλιματικό Νόμο (Κανονισμός ΕΕ 2021/1119), ο οποίος προβλέπει τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 και κατά 80% έως το 2040, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Σε συνέχεια αυτής της ευρωπαϊκής δέσμευσης, η Ελλάδα υιοθέτησε τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο (Ν. 4936/2022), θεσπίζοντας ένα οριζόντιο ρυθμιστικό πλαίσιο για τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα. Ο νόμος συνδέεται άμεσα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) και καθορίζει νομικά δεσμευτικούς ενδιάμεσους στόχους, καθώς και υποχρεώσεις για επιχειρήσεις, δήμους και φορείς που δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια.

Η υποχρέωση υπολογισμού και υποβολής εκπομπών αερίων θερμοκηπίου αποτελεί έναν από τους βασικούς μηχανισμούς εφαρμογής του νόμου. Η διαδικασία δεν αφορά μόνο περιβαλλοντική συμμόρφωση, αλλά αποτελεί και μοχλό για την ενσωμάτωση της κλιματικής υπευθυνότητας στη στρατηγική των οργανισμών.

 

Τι προβλέπει ο Κλιματικός Νόμος

Τι προβλέπει ο Κλιματικός Νόμος (Ν. 4936/2022)

Ο Νόμος 4936/2022 εξειδικεύει το εθνικό πλαίσιο για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, καθορίζοντας χρονικούς στόχους, νομικά δεσμευτικές απαγορεύσεις και υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων σε κρίσιμους τομείς. Ορισμένες από τις σημαντικότερες ρυθμίσεις περιλαμβάνουν:

Ποιους αφορά

Ποιους Αφορά ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος 4936/2022

Ο Κλιματικός Νόμος δημιουργεί υποχρεώσεις για:

  • Επιχειρήσεις με ΑΕΠΟ (Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων) κατηγορίας Α1 & Α2 (Άρθρο 19)
  • Εισηγμένες εταιρείες, τράπεζες, ασφαλιστικές, ΟΤΑ >20.000 κατοίκων και ΔΕΚΟ (Άρθρο 20)
  • Νέες ΜΠΕ από 2024 και μετά (Άρθρο 18)
  • Εταιρικούς στόλους και μεταφορές (Άρθρο 12– οχήματα μηδενικών εκπομπών)

 

Άρθρο 19 (ΑΕΠΟ Α1 & Α2)

Άρθρο 19 – Εκπομπές & Σχέδιο Μείωσης για έργα με ΑΕΠΟ

Το άρθρο 19 Αφορά έργα/δραστηριότητες κατηγορίας Α1 & Α2 (με ΑΕΠΟ) που δεν υπάγονται στο EU ETS (ΣΕΔΕ). Κύρια υποχρέωση: απογραφή εκπομπών, στόχος μείωσης έως το 2030 και ετήσια υποβολή με επαλήθευση.

Ποιες κατηγορίες έργων επηρεάζονται

Ενδεικτικά (ομάδες κατά Ν.4014/2011):

  • Ομάδα 4: Περιβαλλοντικές υποδομές (βιολογικοί καθαρισμοί, μονάδες αποβλήτων)
  • Ομάδα 6: Ξενοδοχεία, τουριστικές εγκαταστάσεις, αθλητικά κέντρα, κτιριακά έργα
  • Ομάδα 7: Κτηνοτροφικές/πτηνοτροφικές μονάδες
  • Ομάδα 8: Υδατοκαλλιέργειες
  • Ομάδα 9: Βιομηχανία, χημικές εγκαταστάσεις, ΑΠΕ, αποθήκευση ενέργειας

 

Τι οφείλουν οι φορείς έργου (βήμα-βήμα)

 1) Ορισμός έτους βάσης & απογραφή εκπομπών

  • Έτος βάσης: γενικός κανόνας το 2019 για υφιστάμενες δραστηριότητες (λειτουργούσαν πριν 1/1/2019). Για «νεοεισερχόμενους» (άδεια μετά το 2019), έτος βάσης το πρώτο πλήρες έτος μετά την άδεια. Υπάρχουν ειδικές περιπτώσεις τεκμηρίωσης (π.χ. λειτουργία πριν την άδεια).
  • Πεδίο απογραφής: Scope 1 & Scope 2 υποχρεωτικά, Scope 3 προαιρετικά. Απαιτείται αναγωγή σε κατάλληλη μονάδα προϊόντος/έργου (π.χ. kg CO₂e/διανυκτέρευση, t CO₂e/τόνο προϊόντος).
  • Μεθοδολογία: σύμφωνα με ISO 14064-1:2018 / GHG Protocol και οδηγίες υπολογισμού (Excel template).

2) Στόχος μείωσης εκπομπών έως το 2030

Υποχρεωτικός στόχος: –30% έως το 2030 έναντι του έτους βάσης 2019 (σε ένταση: ανά μονάδα προϊόντος/έργου). Για νεοεισερχόμενες δραστηριότητες, ο στόχος υπολογίζεται με γραμμική παρεμβολή ανάλογα με το πραγματικό έτος βάσης.

3) Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (Mitigation Plan)

Περιλαμβάνει:

  • Μέτρα ενεργειακής απόδοσης (κτιριακός/βιομηχανικός εξοπλισμός)
  • Fuel switch & ηλεκτροποίηση διεργασιών
  • Προμήθεια ηλεκτρισμού από ΑΠΕ (π.χ. μέσω Εγγυήσεων Προέλευσης/ΣΕΠ για Scope 2)
  • Διεργασιακές βελτιώσεις & κυκλικές πρακτικές
  • Σχέδιο παρακολούθησης (MRV) με ρόλους, διαδικασίες, συχνότητες μετρήσεων
  • Χρονοδιάγραμμα με εκτίμηση εξοικονομήσεων/εκπομπών

4) Υποβολή & Επαλήθευση

  • Επαληθευμένη Έκθεση Συμμόρφωσης (με έτος βάσης, στόχο, σχέδιο): έως 01.01.2026 καταχώριση στο ΗΠΜ.
  • Ετήσια Έκθεση Εκπομπών: υποβολή έως 31 Οκτωβρίου κάθε έτους στο ΗΠΜ, με επαλήθευση από διαπιστευμένο φορέα (ISO 14064-3, Κανον. ΕΕ 600/2012).
notice icon

Κυρώσεις

  • Καθυστέρηση υποβολής: 100 € ανά ημέρα καθυστέρησης, έως 0,1% των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων του φορέα.
  • Μη επίτευξη στόχου μείωσης: πρόστιμο έως 0,5% του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης (αναλογικά με την απόκλιση)

Άρθρο 20

Άρθρο 20 – Υπόχρεοι Φορείς & Ετήσιες Εκθέσεις

Ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος (Ν. 4936/2022) προβλέπει, μέσω του άρθρου 20, την υποχρέωση υποβολής έκθεσης ανθρακικού αποτυπώματος για συγκεκριμένες κατηγορίες οργανισμών με αυξημένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα ή κρίσιμο ρόλο στη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα.

Υπόχρεοι Φορείς

  • Ανώνυμες εταιρείες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών
  • Πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα, όπως τράπεζες και επενδυτικές εταιρείες
  • Ασφαλιστικές επιχειρήσεις και φορείς επαγγελματικής ασφάλισης
  • Επιχειρήσεις περιβαλλοντικής κατηγορίας Α1 ή Α2, σύμφωνα με το Ν. 4014/2011 και την ΚΥΑ 37674/2016 (ΦΕΚ Β’ 2471), οι οποίες διαθέτουν Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ)
  • Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού με πληθυσμό άνω των 20.000 κατοίκων (άρθρο 16)
  • Εταιρείες κοινής ωφέλειας, όπως ύδρευσης–αποχέτευσης, σταθερής/κινητής τηλεφωνίας, ενέργειας και μεταφορών
  • Επιχειρήσεις μεσαίου ή μεγάλου μεγέθους σε κλάδους υψηλής ενεργειακής έντασης ή με εκτεταμένο αποτύπωμα Scope 3, όπως ταχυμεταφορές, logistics, αλυσίδες λιανεμπορίου, κατασκευές, τρόφιμα & ποτά κ.ά.

Επαληθευμένη Ετήσια Έκθεση Εκπομπών

  • Περιεχόμενο:
    • Scope 1: άμεσες εκπομπές (καύσιμα, οχήματα, καυστήρες)
    • Scope 2: έμμεσες εκπομπές (ηλεκτρισμός, τηλεθέρμανση)
    • Scope 3: προαιρετικά
  • Υποβολή: Έως 31 Οκτωβρίου κάθε έτους, μέσω ΗΠΜ
  • Μορφή: Τυποποιημένο Excel template (ΟΦΥΠΕΚΑ)
  • Επαλήθευση: Από ανεξάρτητο φορέα με ISO 14064-3
notice icon

Κυρώσεις 

Καθυστέρηση υποβολής: 50 € ανά ημέρα καθυστέρησης, με πλαφόν 0,01% του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης.

Συμμόρφωση & Υποστήριξη

Πώς υποστηρίζουμε τις επιχειρήσεις

Υπολογισμός Ανθρακικού Αποτυπώματος

Υπολογισμός Ανθρακικού Αποτυπώματος

Προσδιορίζουμε και καταγράφουμε τις εκπομπές της επιχείρησης βάσει ISO 14064-1:2018 και GHG Protocol, καλύπτοντας Scope 1 & 2 και, προαιρετικά, Scope 3.

Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών

Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών

Σχεδιάζουμε ένα πρακτικό πλάνο μείωσης εκπομπών με μέτρα ενεργειακής απόδοσης, χρήση ΑΠΕ, fuel switch και κυκλικές πρακτικές, πλήρως εναρμονισμένο με τον Ν.4936/2022.

Επαλήθευση & Audit Trail

Επαλήθευση & Audit Trail

Υποστήριξη κατά την επαλήθευση των δεδομένων από διαπιστευμένους φορείς (ISO 14064-3), δημιουργώντας παράλληλα τεκμηριωμένο audit trail

Χρειάζεστε υποστήριξη για τη συμμόρφωση με τον Κλιματικό Νόμο και το ανθρακικό σας αποτύπωμα;

Μιλήστε μαζί μας